اقبال‌نامه - ۵ - مناقب هرمس، افلاطون و سقراط

در این نشست چهار حکایت دیگر از اقبال نامه خواندیم که مانند حکایت‌های پیش از این خنک و بی‌مزه بودند!

هر چهار حکایت به ذکر مناقب حکمای یونان قدیم می‌پرداختند. دقیقتر بگوییم، مواجهه اسکندر با این حکما و مشاهده مناقب‌شان!

اول حکایت هرمس بود که از فرط دانایی و زبان‌آوری محسود علمای یونان شد و هفتاد تن از این بزرگان و دانایان قرار گذاشتند که هر چه هرمس گفت انکارش کنند و نسبت به او بی‌تفاوت باشند. هرمس وقتی همه هنرش را نشان داد و واکنشی از این هفتاد دانا ندید آنها را سنگ کرد و اسکندر هم وقتی که خبر شد از این دانایان سنگ‌شده بازدید کرد و هرمس را تایید کرد.

 

داستان بعدی درباره افلاطون بود که از جلوه‌گری و منم منم گفتن شاگردش ارسطو در مجالس علمی اسکندر رنجید و انزوا گزید و برای دور بودن از غوغای مردم در خمی خزید و آنجا از انعکاس اصوات به رازهای موسیقی دست پیدا کرد و رودس ساخت و یک بار با کوکش همه جانوران را دور خودش جمع کرد و به خواب برد و با کوک دیگری از خواب بیدارشان کرد و پراکند. ارسطو که ادعای برتری بر همه از جمله استادش افلاطون داشت خواست که پس نیفتد و او هم تحقیق کرد و رود را هم ساخت و جانوران را هم خواب کرد ولی نتوانست بیدارشان کند و اینجا مجبور شد به پای استادش بیفتد و به برتری او اعتراف کند.

 

در حکایت بعدی افلاطون که حالا با اثبات برتری‌اش نسبت به ارسطو جایگاه بالاتری نزد اسکندر یافته بود در جواب پرسش آیا دانا تو هم روی زمین بوده است گفت که بله نه یکی و ده‌ها بلکه صدها داناتر از من بوده‌اند و از جمله گفت که یکی از این دانایان گذشته که نمی‌دانیم کیست انگشتری ساخته بوده که صاحبش وقتی آن را در انگشت می‌کرده و نگینش را به طرف کف دست می‌چرخانده از دیده‌ها پنهان می‌شده. در زلزله‌ای این انگشتر که در طلسمی پنهان بود روی زمین آمده و چوپانی آن را یافته و به کمک آن اول ادعای پیغمبری کرده و بعد به پاشاهی رسیده.

 

حکایت بعد هم درباره سقراط بود که گوشه‌گیری می‌کرد و به بارگاه اسکندر نمی‌آمد و آخر سر اسکندر خودش به خلوت او رفت و صحبت‌هایی در باره استغنا و بی‌نیازی و برتری سقراط شنید.